Ισπανία είχα ξαναπάει μερικές φορές αλλά τώρα που τη γύρισα ολόκληρη περιμετρικά, είδα το μέγεθος του τοπικισμού τους. Δεν ήταν λίγες οι φορές που βιάζονταν να προσδιοριστούν σύμφωνα με τα στενά όρια της περιοχής τους όταν τους αποκαλούσες "Ισπανούς". Βάσκοι, Γαλιτσιάνοι, Αστούριοι, Καταλανοί, σχεδόν όλοι απέναντι όλων, συνθέτουν ένα ιδιότροπο παζλ το οποίο μακροσκοπικά εμείς το βλέπουμε ως μία χώρα. Μακάρι να περάσουν την τρέλα της εποχής χωρίς τα χάλια που συνήθως τέτοιες νοοτροπίες φέρνουν (βλ. Γιουγκοσλαβία). Βρίσκομαι στο Οβιέδο εν μέσω απροσδόκητης βαρυχειμωνιάς με έντονη βροχή αν και τέλη Ιούνη και ο τύπος του οποίο το δωμάτιο νοίκιασα προσφέρθηκε να με πάει στο ύψωμα της πόλης ώστε να τη δω ολόκληρη. Στο δρόμο βλέπω σπρέυ στις πινακίδες της πόλης που αλλάζουν το Οβιέδο σε Ουβιέου. "Γιατί ρε συ το κάνουν αυτό;" του λέω και μου απαντά "Έτσι προφέρετε η πόλη στην τοπική γλώσσα". Πήρα έτσι αφορμή και άρχισα να του μιλάω περί Ισπανικού τοπικισμού, δείχνοντάς του και την γενικότερη απέχθειά μου απέναντι σε αποσχιστικές τάσεις. "Εμένα μου λες;" απάντησε κουνώντας συγκαταβατικά το κεφάλι του και αφού ήμασταν σπίτι πλέον βγάζει ένα άλμπουμ με φωτογραφίες από τη θητεία του στην πρώην Γουγκοσλαβία, μέσα-τέλη δεκαετίας 90 όταν γινόταν το μεγάλο γλέντι εκεί. Καλό θα ήταν οι άκαπνοι μπέμπηδες κάθε ηλικίας να έπαιρναν ένα τέτοιο μάθημα για την αξίας της Ένωσης και ας είναι θεωρητικά περισσότερο μορφωμένοι από αυτό το παλικάρι που βγάζει το ψωμί του ως οδηγός σε σουπερμάρκετ ξυπνώντας από τις 6 το πρωί αντί να ξύνει αυτά που κακώς έχει (αν έχει) σε κάποια κατάληψη αναρωτώμενος "Αυτή την Ευρώπη θέμε;" περιμένοντας τον μπάρμπα να τον χώσει στο Δημόσιο. Πάντως παρά τα όποια (παρόμοια με τα δικά μας) κουσούρια οι Ισπανοί είναι παντού ένα κλικ πάνω και ιδιαίτερα η Χώρα των Βάσκων ξεχωρίζει με μια νότα Γαλλίας. Το Σαν Σεμπαστιάν ιδιαίτερα, είναι από τις ομορφότερες πόλεις που είδαν και θα δουν ποτέ τα μάτια μου. Κάνεις τη σύγκριση με τα δικά μας και σε πιάνει κατάθλιψη. Αν είχαμε εμείς τέτοια παραλιάρα όπως εκεί (που έχουμε ευτυχώς) θα την είχαμε καταντήσει συμπούρδελο από ντεσιμπέλ, πλαστικά και σκουπίδια (δυστυχώς). Εκεί ντρέπεσαι να πατήσεις την άμμο και δεν ακούς παρά το κύμα. Ακόμη όμως και στο Νότο τους δεν έχουν το δικό μας χάλι. Η γυφτιά του Έλληνα απέναντι στους δημόσιους χώρους δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη παρά μόνο σε ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. Νότια Ιταλία).
Η Πορτογαλία (που ήταν και βασικός λόγος του ταξιδιού ως παρθενικός προορισμός) ήταν ολόκληρη μια θετική έκπληξη. Οι Πορτογάλοι θα μπορούσε να πει κανείς, χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο αστοχίας, ότι είναι κάπως πιο ευχάριστοι ως εμπειρία σε σχέση με τους Ισπανούς (όχι πως οι τελευταίοι είναι δυσάρεστοι). Πιο ταπεινοί, ένα κλικ πιο ευγενικοί, μιλάνε και περισσότερα Αγγλικά από τα σχεδόν καθόλου των Ισπανών. Η χώρα τους είναι διαμαντάκι. Τα δάση από Ευκάλυπτο (ένα από τα πλέον αγαπημένα μου δέντρα) είναι κορυφαία εμπειρία. Οδηγάς σε απολαυστικά στροφιλίκια και τα ρουθούνια σου μπουκώνουν από την κολόνια των υπέροχων αυτών δέντρων, τα οποία ως εύφλεκτα συνέβαλαν μαζί με τα πεύκα τους στην τραγωδία που έζησε η Πορτογαλία με τις δασικές πυρκαγιές, αντίστοιχη με αυτήν που ζήσαμε εδώ 10 χρόνια πριν επί του δεύτερου αχρηστότερου ανθρώπου μετά τον σημερινό πανάχρηστο. Ήμουν πολύ τυχερός και δεν είδα καμμένα. Αντίθετα εκτός από δάση είδα και τις ιδιαίτερες πόλεις τους, Λισαβόνα και Πόρτο. Η πρώτη είναι πιο ιδιαίτερη από τη δεύτερη αλλά η δεύτερη είναι ένα κλικ πιο γλυκιά με λιγότερη μιζέρια από την πρωτεύουσα. Μην τις χάσετε, και οι δύο αξίζουν όσο περπάτημα αντέχετε (αμφότερες έχουν πολύ έντονες κλίσεις). Πολύ ιδιαίτερες. Η Πορτογαλία ευτύχησε να έχει σοβαρότερο πολιτικό προσωπικό από το δικό μας (σιγά το κατόρθωμα), ή μάλλον έχει σοβαρότερους πολίτες από μας (σιγά και αυτό) οπότε ακόμη και το κομμουνιστικό τους κόμμα συνέπραξε ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση (σε αντίθεση με τα δήθεν πιο κεντρώα Κουβελοειδή το '12 που μας κόστισαν μέχρι να το αποφασίσουν και ακόμη περισσότερο όταν το ξεαποφάσισαν) και έτσι τώρα ζουν μια φάση σχετικής ανάκαμψης που οι νέοι δοκιμάζουν την τύχη τους με start ups αφού λείπει ο Τσίπρας που θα τους υπνωτίζει υποσχόμενος ξύσιμο στο Δημόσιο φορέβα. Μακάρι ο σπόρος που φυτεύουν τώρα εκεί να τους αποδώσει στο μέλλον. Εμείς ούτε το χώμα δεν έχουμε ρίξει ακόμη. Να την ευχαριστήσω την Πορτογαλία και για το ότι μου προσέφερε το Δυτικότερο σημείο επί Ευρωπαϊκού εδάφους σε μια απίστευτη ημέρα με σπάνια άπνοια για εκείνο το εντελώς εκτεθειμένο στον Ατλαντικό σημείο. Μετά ήρθε Χειμώνας μέχρι που άφησα τους Βάσκους πίσω μου. Ούτε οι γέροι δεν είχαν ξαναδεί τέτοια κακοκαιρία αυτή την εποχή όπου ρώτησα.
Τα λέμε στο επόμενο.
