01/09/2024

Πως το τέρας φωλιάζει μέσα σε (κατά τα άλλα) καλούς ανθρώπους

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (η τρέχουσα δεν είναι η πρώτη αλλά εύχομαι και πιστεύω πως θα είναι η τελευταία) όπως και η ελεεινή επίθεση της χαμάς στο Ισραήλ ανέδειξαν την αντίφαση αποκρουστικών απόψεων εκφερόμενων από ανθρώπους κάθε άλλο παρά αποκρουστικούς. Δεν είναι ο κανόνας αλλά νομίζω αξίζει να δούμε λίγο από κοντά αυτές τις εξαιρέσεις γιατί όσα περισσότερα μάθουμε για το πως φωλιάζει το τέρας της ανατολικής προπαγάνδας σε μυαλά κατά τα άλλα ικανά και καλοπροαίρετα τόσο περισσότερες άμυνες μπορεί να αναπτύξουμε απέναντί του. Θα παραθέσω μερικές ιστορίες από τον προσωπικό μου κύκλο με χρονολογική σειρά ξεκινώντας από την παλαιότερη:

Ο συγχωρεμένος φίλος μου ο Π με είχε εκπλήξει δυσάρεστα δέκα χρόνια πριν όταν σε μία από τις αμέτρητες φορές που είχε την καλωσύνη να με καλέσει στο σπίτι του, τον ακούω να λέει στη σύντροφό του "τη ρώσικη την έφτιαξες για να γιορτάσουμε την Κριμαία;". Πάγωσα. Λίγες φορές έχω νιώσει τέτοιο συνδυασμό έκπληξης, αηδίας και ως εκ τούτου αμηχανίας. Εκείνο τον καιρό ήξερα για την Ουκρανία λιγότερα από όσα έμαθα αμέσως μετά και ιδιαίτερα μετά την τελευταία εισβολή ενώ οι ειδήσεις που έφταναν στην Ελλάδα ήταν μάλλον στρογγυλεμένες. Παρόλα αυτά δεν μπορούσα να πιστέψω πως ένας τόσο καλόκαρδος και φιλήσυχος άνθρωπος σαν τον Π θα μπορούσε να πανηγυρίζει μια σύρραξη παίρνοντας το μέρος του ισχυρού εισβολέα. Πως το πήρε αυτό; Πάμε στη σύντροφό του: Λετονή με Εσθονικές και Σουηδικές ρίζες, φουλ ρωσομανής. Κατηγορία "με ανώμαλους δε μιλάω" δηλαδή. Δεν έχανε ευκαιρία να βρίσει τη Λετονική πολιτική ηγεσία που δεν έδωσε τη Λετονία στη ρωσία. Ο γιος της (εξαιρετικό παιδί) να βλέπει σκυμμένος στο λάπτοπ ομιλίες του πούτιν και οι δυο τους να διαδίδουν το λόγο του βλαδίμηρου σε κάθε σχετική και άσχετη ευκαιρία με αποκορύφωμα την επιμονή τους ότι αυτός σε αντίθεση με τη Δύση δεν κάνει προπαγάνδα (!). Δεδομένου ότι η οικογένειά της ήταν ταγμένη στη ρωσία, όσο κουλά και αν ήταν όλα αυτά μου έκαναν λιγότερο εντύπωση από το γεγονός πως τα υιοθετούσε ο Π, ο οποίος ούτε σε Σοβιετική χώρα γεννήθηκε όπως αυτοί, ούτε είχε τέτοια πολεμική διάθεση ως χαρακτήρας - το αντίθετο μάλιστα. Είχε όμως ανοιχτές τις κερκόπορτές του. Είχε μια τάση να θαυμάζει ηγέτες που απέπνεαν βαρβατίλα, τύπους δηλαδή που είναι δημοφιλής στη λεγόμενη "λαϊκή δεξιά" (όρος και αυτός!) της οποίας δήλωνε οπαδός. Αυτό, μαζί με την ευπιστία του σε όσα του μετέφερε η σύντροφός του, νομίζω ότι έδεσαν αυτό το αποκρουστικό γλυκό που τον έφτανε σε σημείο να μου λέει πως από την Κριμαία ξεκίνησε το ξανθό γένος, δικαιολογόντας έτσι αυτά τα αίσχη. Τώρα είναι και οι δυο συγχωρεμένοι και δε βλέπουν τα αγαθουργήματα του μεγάλου my ass λατρεμένου ηγέτη τους. Είδατε όμως δουλίτσα η προπαγάνδα; Ο Έλληνας δεν είδε καθόλου Ελλάδα στην Κριμαία (στην Κριμαία με τα Ελληνικά ονόματα!) αλλά είδε ρωσία...

Πέρυσι έκανα το μεγαλύτερο ταξίδι μου σε χρόνο και χιλιόμετρα (μπορείτε να το δείτε εδώ) κατά το οποίο συνάντησα για δεύτερη φορά μετά από χρόνια το φίλο μου A με τη γυναίκα του. Όντας Βαυαρός και έμπειρος μηχανόβιος κάναμε εξαιρετικές βόλτες μαζί όσο μας επέτρεψε ο καιρός και οι συμβουλές που μου έδωσε για μέρη να επισκεφθώ στην υπόλοιπη Γερμανία πραγματικά έκαναν το ταξίδι μου πολύ καλύτερο από το αν δεν τις είχα. Σίγουρα θα έχανα μερικά επικά μέρη που μου υπέδειξε. Καλός και γεναιόδωρος αυτός και η γυναίκα του όσο δεν παίρνει, μου λέει κάποια στιγμή ενώ τρώγαμε το βράδυ παρέα πως δεν είναι βέβαιος ότι ένα φράγμα που είχε ανατιναχθεί τότε στην Ουκρανία έγινε όντως από τους ρώσους και αναρωτιώταν μήπως το έκαναν οι Ουκρανοί για προβοκάτσια. Μπορούσα να διακρίνω στα μάτια του πως αν ήξερε ότι είμαι με την Ανατολή σε αυτό το ζήτημα θα ήταν πολύ κατηγορηματικότερος. Βλέπεται ο Α επιμένει ακόμη και σήμερα να αποκαλεί την Ανατολική Γερμανία στην οποία και γεννήθηκε GDR. Πως γίνεται και ένας πολυταξιδεμένος μηχανόβιος ροκάς (στα νιάτα του έστω) να έχει τέτοιες ροπές; Εδώ νομίζω πως υπερισχύει μια νοσταλγία και ένα κόλλημα με το παρελθόν. Απαιτεί άλμα που λίγοι μπορούν να κάνουν το να παραδεχτούν πως το όμορφο που έζησαν κάποτε οφειλόταν βασικά στην ηλικία και όχι τόσο στο περιβάλλον που την περιέκλειε. Έχω παρατηρήσει αντίστοιχες ροπές σε όλους σχεδόν τους Ανατολικογερμανούς που έχω συναντήσει, οι οποίοι σχεδόν όλοι μοιράζονται αυτό το "μυστήριο" παρά το ότι είναι καλοί άνθρωποι στη συντριπτική τους πλειοψηφία.

Συναντήθηκα πριν λίγους μήνες μετά από πολλά χρόνια με τους παλιούς καλούς μου φίλους από την Αυστραλία. Ένα αξιολάτρευτο ζευγάρι που τολμώ να τους λέω καλούς φίλους αν και λόγω γεωγραφίας δεν βλεπόμαστε συχνά, μιας και είναι το ίδιο καλόκαρδοι με μένα (πράγμα που συναντώ σπάνια) και έχουν ενδιαφερθεί για μένα όσο λίγοι. Γενναιόδωροι όσο δε παίρνει. Κάποια στιγμή και μάλιστα σε ανύποπτο χρόνο ο P μου αποκαλύπτει πως για τα δεινά στη Μέση Ανατολή ευθύνεται αποκλειστικά το Ισραήλ. Καράφλιασα. Χειροκροτήστε παρακαλώ όσα μαλλιά μου έχουν μείνει ακόμη. Του λέω "πρέπει να αναθεωρήσεις την άποψή σου, διαβάζεις λάθος νέα". Με κοίταξε έκπληκτος θεωρόντας (φαντάζομαι) πως θα έπρεπε αβίαστα να μισώ το Ισραήλ. Μετά τις φρικαλεότητες της χαμάς όλα αυτά έτσι; Αναρωτήθηκα, είναι δυνατόν, αυτός ο κατά τα άλλα απολύτως καλοπροαίρετος άνθρωπος (έχω αμέτρητες ιστορίες επί τούτου) να μην βλέπει π.χ. στη νεκρή κοπέλα που τη σέρνουν γυμνή οι χαματζίδες την κόρη του; Εγώ είδα την κόρη μου στη σκηνή αυτή και κόρη δεν έχω. Του P η κόρη ήταν παρουσιάστρια ειδήσεων του Αυστραλέζικου MTV. Τι κάνει τον P να μη σκεφτεί το προφανές, ότι δεν είναι δίκαιο ένα κορίτσι αντί να έχει μια ζωή όπως η κόρη του, να σφάζεται σαν το γίδι από άλλα γίδια; Σημειωτέον πως αυτός ο απολύτως καλός κατά τα άλλα άνθρωπος έχει ζήσει τη μισή του ζωή στον Καναδά και την άλλη μισή στην Αυστραλία. Στον αφρό του Δυτικού τρόπου ζωής δηλαδή. Εδώ νομίζω ότι το πρόβλημα είναι η έλλειψη μόρφωσης. Όχι πως δε βρίσκεις μορφωμένους να μισούν τη Δύση, απλά αυτοί είναι γενικά άνθρωποι του μίσους. Ο P πιθανότατα διαβάζει προπαγανδιστικές σαχλαμάρες και fake news δεκαετίες τώρα τις οποίες κατάπιε άκριτα ελλείψει μορφωτικού αντίβαρου. Και έξυπνος είναι και πιάνουν τα χέρια του. Αυτό του λείπει και αυτό μάλλον έκανε τη διαφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση. Τουλάχιστον είναι με την Ουκρανία...

Παρέθεσα τις παραπάνω διαφορετικές περιπτώσεις που όλες πήγαν με τη λάθος πλευρά της ιστορίας για να υπογραμμίσω και τα εξής δύο στοιχεία:

1) Κάνουμε το λάθος να κρίνουμε τους ανθρώπους ως οντότητες με απόλυτη συνεκτικότητα, συνέχεια και συνέπεια λόγων/πράξεων. Δυστυχώς (ή και ευτυχώς) είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που φέρουν χαρακτηριστικά και ιδιότητες στο 100% τους. Δεν υπάρχουν "καλοί" άνθρωποι που να είναι καλοί σε κάθε χιλιοστό της ζωής τους πλην ελαχίστων εξαιρέσεων όπως δεν υπάρχουν 100% θαραλέοι, τίμιοι κλπ. Επομένως το ότι κάποιος έκανε την τάδε πράξη ή είπε την τάδε άποψη δε σημαίνει κατ' ανάγκη ότι αυτό τον χαρακτηρίζει καθ' ολοκληρίαν. Αυτό δεν το λέω για να σχετικοποιήσω τα πάντα και να μειώσω τη σημασία της ατομικής ευθύνης, κάθε άλλο. Αν λες μια σαχλαμάρα σου αξίζει να σε αντιμετωπίζουν ως σαχλαμάρα. Όμως όποιος θέλει να προσεγγίσει πραγματικά το γιατί ξεστομίστηκε η σαχλαμάρα αυτή πρέπει να βουτήξει βαθύτερα. Πολλοί περισσότεροι άνθρωποι είναι οι "ό,τι νάναι" παρά οι "συνεπείς" και οι απαντήσεις για το πως οι άνθρωποι πέφτουν στη λούμπα της οποιαδήποτε προπαγάνδας δεν είναι ασπρόμαυρες.

2) Never underestimate the power of καρούμπαλο. Με άλλα λόγια, ανεξαρτήτως μορφώσεως, οικονομικής κατάστασης κλπ, κάποιοι άνθρωποι απλά είναι ευάλωτοι σε συγκεκριμένο είδος αφηγημάτων, τα οποία τα υιοθετούν φανατικά όχι μόνο χωρίς να ψαχτούν παραπέρα αλλά αντιθέτως αποφεύγοντας οτιδήποτε τα αναιρεί. Είναι αυτό που απαντώ όταν με ρωτάνε αν είμαι θρήσκος. Λέω "θρήσκος δεν είμαι αλλά πιστεύω πως σχεδόν όλοι οι άνθρωποι είναι θρήσκοι, απλά κάποιοι δεν το παραδέχονται". Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων προσεγγίζουν κάτι στη ζωή τους με θρησκευτική ευλάβεια. Το αμάξι τους, την ομάδα τους, το κόμμα τους, you name it. Και αυτό γιατί είναι ελάχιστα τα πραγματικά ελεύθερα πνεύματα σε αυτή τη ζωή. Οι θρησκείες τελειώνουν εκεί που απελευθερώνονται τα πνεύματα και αρχίζουν όταν αυτά σκλαβώνονται. Ανθρώπινες αδυναμίες είναι και τα καρούμπαλα και σχεδόν όλοι μας έχουμε τουλάχιστον ένα.

No comments:

Post a Comment