Μια μικρή αιωνιότητα πριν, ο Νίκος Παπάζογλου έχει μόλις τελειώσει τη συναυλία του στο Ρέθυμνο ενώ εγώ μπαίνω στο θρυλικό Σεσίλια για τα τελευταία ποτά αν και είμαι ήδη αρκετά πιωμένος. Προς έκπληξή μου τον βλέπω να κάθετε σε ένα από τα εξωτερικά τραπέζια του μαγαζιού με μια κοπέλα. Αυθόρμητα μέσα στη σούρα μου πάω, του χαϊδεύω το κεφάλι και του λέω "σε ευχαριστούμε πάρα πολύ". Ανταποκρίθηκε ευγενικά στην κίνηση και τον άφησα σύντομα μιας και ήδη είχα υπερβεί τα όρια της διακριτικότητας που με χαρακτηρίζει.
Έτυχε να βρω αυτή την τελευταία του συνέντευξη την οποία πρέπει να τη δείτε ακόμη και αν χρειαστεί να ανεχτείτε την οικοδέσποινα, πράγμα όχι πάντα εύκολο. Ένας πραγματικά υπέροχος άνθρωπος, μας θυμίζει με τον τρόπο του το κόστος της απώλειας των βασικών αξιών και πως υπήρξαν εποχές που το μέτρο δεν ήταν η σαχλαμάρα και ο χουλιγκανισμός. Όταν σκοτώσουμε το τέρας θα τις ξαναζήσουμε.
Η παραπάνω φωτογραφία εικονίζει την πινακίδα στη Δυτική είσοδο της Μαριούπολης. Σε περιμένει εκεί, Ελληνική και χαριτωμένη με την αγκυρούλα της (επίνειο γαρ) να την υπερασπιστείς ώστε να παραμείνει όπως πρέπει.
Δε θες να πολεμήσεις; Κατανοητό. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν η ζωή που έχεις τώρα στην Ελλάδα είναι απείρως καλύτερη από αυτή που θα σε περιμένει στην Ουκρανία. Κάθε άλλο παρά ηρωική σκέψη βέβαια αλλά απόλυτα κατανοητή.
Θα πεις όμως κάτι φαντάζομαι για να την υπερασπιστείς. Φοβάσαι μη σε πουν φιλοουκρανό; Και τι το κακό βρίσκεται στο να χαρακτηριστείς φίλα προσκείμενος προς ανθρώπους που υπερασπίζονται τη γη και τη ζωή τους, όταν μάλιστα ως εκ τούτου υπερασπίζονται και τα Ελληνικά στοιχεία που βρίσκονται εκεί;
Διστάζεις γιατί κάποιοι τους λένε Ναζί; Έχεις δει καμιά σοβαρή πηγή να το διασταυρώνει αυτό; Βασικά μια πλούσια μουρλέγκο στα ΒΠ και η FSB προσπαθούν να μας πείσουν ότι ειδικά ο Ουκρανικός στρατός έχει περισσότερους φιλοναζί από τους άλλους.
Τέλος πάντων, δε θέλω να σου βάζω δύσκολα και δεν θεωρώ δεδομένο ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν χρόνο να διασταυρώνουν ότι διακινείται στα media. Γι' αυτό πάμε στο αυτονόητο:
Θα πεις κάτι για τον εισβολέα; Ο ρωσικός στρατός ισοπέδωσε την πόλη της Παναγίας και Πασχαλιάτικα έβαλε τα τσετσενοκαντιρόπανα να πανηγυρίζουν πάνω από το πτώμα της. Αυτό ενόχλησε ακόμη και μένα που δεν είμαι θρήσκος. Δεν έχεις καμία δικαιολογία για να μην το καταδικάσεις. Ακόμη και αν δεν είσαι καν Έλληνας. Αρκεί να είσαι Άνθρωπος.
Για να μην κοροϊδευόμαστε όμως, βασικά ένας και μόνο είναι ο λόγος που επικαλείσαι τα παραπάνω προσχήματα:
Είσαι πουτινορώσος.
Μπουκωμένος ή μη αδιάφορο. Βρες το θάρρος όμως να συστηθείς ως τέτοιος για να σε αντιμετωπίσουν ως τέτοιο. Και άσε τα Ελληνικά στην ησυχία τους. Αρκετά τα ταλαιπώρησες. Είτε "μιλώντας" τα είτε όχι.
Μιας και οι Ολλανδικές μου μέρες τελειώνουν σιγά σιγά και δεν ξέρω αν θα έχω χρόνο για γράψιμο αργότερα θα βάλω τώρα λίγες σκέψεις για τη χώρα αυτή πριν ένα αεροπλάνο βάλει και αυτό τη γραμμούλα του στον Ολλανδικό ουρανό (όπως αυτά της φωτογραφίας έξω από το Eindhoven) και με γυρίσει σπίτι για να με παίξουν μονότερμα οι εκκρεμότητες.
Λατρεύω να επισκέπτομαι μέρη με στοιχεία καθημερινότητας καλύτερα από αυτά που βιώνω στο σπίτι μου αλλά πάντα προσπαθώ να απομακρύνω το "the grass is always greener on the other side" όταν έρχεται η ώρα να κρίνω τα αλλότρια. Μετά από 2 επισκέψεις και τα μέρη που είδα/έμεινα στη διάρκεια αυτών η Ολλανδία μου αρέσει τόσο που δυσκολεύομαι να την πω "αλλότρια". Όχι γιατί έχει σχέση με την Ελλάδα, δεν έχει καμία απολύτως, έχει όμως πολλά στοιχεία που μου ταιριάζουν.
Το μέρος που μένω αυτή τη φορά είναι το πιο κουκλίστικο από όλα όσα έχω δει μέχρι στιγμής. Όσο και αν γούσταρα το Amsterdam, όσο γλυκιά και να ήταν η Utrecht, εδώ στο Heeze έξω από το Eindhoven οι γειτονιές είναι λες και βγήκαν από παιδικές εικονογραφήσεις. Κάθε σπίτι νιώθει την υποχρέωση να έχει κήπο που νομίζεις ότι παίρνει μέρος σε διαγωνισμό. Ειλικρινά αν ήμουν αδιάκριτος θα μπορούσα να κάνω ολόκληρα άλμπουμ με τις λεπτομέρειες των σπιτιών εδώ. Σε ένα τέτοιο σκηνικό φοράς ένα χαμόγελο από αυτί σε αυτί με το που βγαίνεις από την πόρτα.
Οι υποδομές και η οργάνωση είναι σε άλλο επίπεδο. Κάθε σπίτι έχει δικούς του κάδους ανακύκλωσης και υπάρχουν συγκεκριμένες μέρες που έρχεται το κάθε φορτηγό για να τους μαζέψει (άλλη μέρα τα χαρτιά, άλλη τα οργανικά κλπ). Βέβαια ο δήμος χρεώνει ανάλογα. Στα οργανικά είναι ακριβός, τα χαρτιά τα παίρνει τσάμπα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μη βλέπεις ΙΧΝΟΣ σκουπιδιού ούτε κάδους στους δρόμους παρά μόνο τις μέρες που θα περάσει το φορτηγό να τους αδειάσει.
Αν θέλετε να δείτε πως είναι το ηλεκτρικό μέλλον των αυτοκινήτων ελάτε μια βόλτα στην Ολλανδία. Είναι τόσα πολλά τα ηλεκτρικά οχήματα εδώ που όταν ακούς ένα συμβατικό σου κάνει εντύπωση (εμένα κακή). Πολλά Tesla μεταξύ αυτών. Σε συνδυασμό δε με το γεγονός πως παίζει ΠΟΛΥ ποδήλατο σε ΟΛΕΣ τις ηλικίες αυτό κάνει τις γειτονιές απίστευτα ήσυχες.
Δεν ξέρω αν είναι αυτό, ή η γενικότερη χαλαρότητα των ανθρώπων εδώ ή το αρνητικό υψόμετρο ή (πιθανότατα) όλα μαζί αλλά έχω ρίξει επικούς ξεγυρισμένους ύπνους εδώ. Βράδυ και μεσημέρι. Και το λέω παρά το γεγονός ότι κάθε μέρα στις 7 και κάτι το πρωί πρέπει να εμβολιάζω μια διαβητική γάτα με ότι σημαίνει αυτό για το πόσο μπορώ να κοιμηθώ και πως ξυπνάω.
Φυσικά αυτός ο παράδεισος έχει και το κόστος του - πέρα από το οικονομικό (δεν τόλμησα να ρωτήσω τιμές ακινήτων): Πακέτο παίρνεις και καιρικές συνθήκες που μπορεί να σε κάνουν survivor. Όταν έφτασα εδώ μόλις τελείωνε ένας καύσωνας που έφτασε τους 40C. Λίγες μόνο μέρες μετά σηκώνομαι ένα πρωί και έχει 9C (εννιά) με βροχή. Τώρα κάνει γύρω στους 26C μέγιστη και θα ξαναπάει στους 30κάτι σύντομα. Μέσα σε 2 εβδομάδες έχω δει όλες τις εποχές πολλές φορές την κάθε μία. Και αυτά στην καρδιά του καλοκαιριού. Αν μιλάμε εμείς για κλιματική αλλαγή αυτοί μπορούν να μιλούν για κλιματική κατάρρευση. Κάθε βράδυ κοιμάμαι με μακρυμάνικο και πάπλωμα ανεξάρτητα πόσο ζέστη έκανε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Μιας και μίλησα για αυτοκίνητα πριν να προσθέσω πως δεν υπάρχουν αμάξια σε μέτρια κατάσταση εδώ ούτε για δείγμα. Βλέπεις μερικά παλιά αυτοκίνητα αλλά ακόμη και αυτά που είναι 20-30 χρονών είναι λες και βγήκαν από έκθεση. Φαντάζομαι πως εκτός του ενδιαφέροντος των ιδιοκτητών δεν περνάνε ΚΤΕΟ διαφορετικά.
Και μιας και είπα για τη χαλαρότητα των ανθρώπων εδώ: η αίσθηση απουσίας εντάσεων είναι εντυπωσιακή. Με χαιρετάνε στο δρόμο και τους χαιρετώ και γω αν και άγνωστος (σε χωριό/κωμόπολη που γνωρίζονται μεταξύ τους), μάλιστα στο σουπερμάρκετ μια φορά η ταμίας με ρωτά αν έχω κάρτα bonus, της λέω όχι και μου λέει δεν πειράζει θα σου βάλω τη δικιά μου.
Θα ήμασταν και εμείς έτσι άραγε αν ξαφνικά μέναμε σε τόσο όμορφες γειτονιές; Μάλλον θα φερόμασταν καλύτερα αλλά μόνο μέχρι να τις κάναμε και αυτές ίσιωμα όπως τόσες άλλες πρώην όμορφες συνοικίες π.χ. της Αττικής. Ακόμη και η "βιομηχανική" περιοχή εδώ κάθε άλλο παρά άσχημη είναι.
Με λίγα λόγια σε ότι περνά από το χέρι τους οι Ολλανδοί δείχνουν να τα έχουν κάνει (όλα;) σωστά. Η χώρα είναι επίπεδη ως γνωστόν και όπως σε όλες τις επίπεδες χώρες η εξοχή έχει λίγες επαναλαμβανόμενες εικόνες. Αρκετές από αυτές είναι όμορφες μεν αλλά όταν έρχεσαι από τον Ελλαδικό φυσικό πλούτο δεν στέκουν συγκρίσεις. Βέβαια, κάθε ωραία εικόνα στην Ολλανδία την απολαμβάνεις στο 100%. Στην Ελλάδα είναι δύσκολο να βρεις τέτοιο μέρος γιατί τις περισσότερες φορές προϋποθέτει είτε το να μην βρίσκεται άλλος εκεί, είτε να μην έχει περάσει άλλος ποτέ, ή και τα δύο. Αυτοκίνητα με δυνατή μουσική, τσακωμοί, υστερικές μανάδες και άντρες που γαυγίζουν είναι άγνωστες λέξεις εδώ στο βορρά.
Θα μου λείψουν.
"If you don't cycle while in Netherlands then you never will" (Orestis, 2022)
Lovely day for an activity like this so this time I explore the area South East of Heeze to see what is what. Soon I find myself leaving behind the local cute house and cycle in the woods where I find these lovely peaceful donkeys:
