18/11/2023

Στάθης Καλύβας (συνέντευξη στην Α. Νέγκα)

Ο Στάθης Καλύβας έδωσε μια ενδιαφέρουσα και ουσιαστική συνέντευξη στο "Καλύτερα Αργά" της οποίας το Β' μέρος μπορείτε να δείτε εδώ (εκτός αν σας εκνευρίζουν οι συχνές διακοπές του καλεσμένου στις οποίες δυστυχώς αρέσκεται η Α. Νέγκα):


Βάζω το Β' μέρος γιατί πάνω σε αυτό έχω να κάνω λίγα σχόλια:

Κοντά στο 6ο λεπτό ο κ. Καλύβας ορίζει τον μεγάλο ηγέτη ως "αυτόν που τζογάρει προς μία κατεύθυνση η οποία δε φαίνεται να είναι η πιο πιθανή και του βγαίνει", αφού προηγουμένως έχει επικαλεστεί το παράδειγμα του Τσώρτσιλ. Προφανώς και δικαίως ο Τσώρτσιλ είναι από τους πρώτους που έρχονται στο μυαλό οποιουδήποτε λογικού ανθρώπου όταν μιλά για μεγάλους ηγέτες αλλά διαφωνώ ως προς το ότι "ο τζόγος που θα του βγει" ενός ηγέτη είναι αυτό που τον κάνει μεγάλο. Είναι η αντίληψη του διακυβεύματος και το πόσο μακριά μπορεί να δει πριν καν έρθει η ώρα του "τζόγου". Προσωπικά πιστεύω (χωρίς να διεκδικώ μεγαλύτερη ευρυμάθεια και αντίληψη από τον ειδικότερο εμού κ. Καλύβα) πως ο Τσώρτσιλ, βλέποντας τον τεράστιο ιστορικό κίνδυνο της εποχής, η τολμηρή απόφαση που πήρε να αντιπαρατεθεί αυτός και ο υπόλοιπος δημοκρατικός κόσμος απέναντι στο Χιτλερικό τέρας δεν του φάνταζε πλέον ως "τζόγος" αλλά ως "do or die" που θα έλεγε στη γλώσσα του. Στο τέλος της ημέρας δηλαδή ο μεγάλος ηγέτης δεν τζογάρει ακριβώς αλλά ακολουθεί σε μια τέτοια ιστορική και οριακή στιγμή το μονόδρομο που του υπαγορεύουν οι αξίες του και η αντίληψή του. Δεν το λέω για να μειώσω τις ιστορικές επιλογές (λες και θα μπορούσα να μειώσω έναν Τσώρτσιλ ούτως ή άλλως), αντίθετα, το να αποφασίσει κάποιος να ανέβει το βουνό ενός ιστορικού μονόδρομου απαιτεί αν μη τι άλλο περίσσεια τόλμης μεταξύ άλλων.

Στη συνέχεια ο Σ. Καλύβας εκφράζει μια (αγνή πιστεύω) ανησυχία για το πως θα γίνει η χώρα μας σε λίγο καιρό αν συνεχίσουμε να καταρρίπτουμε το ένα τουριστικό ρεκόρ μετά το άλλο. Γίνεται δε πιο συγκεκριμένος σχετικά με το πόσο απλησίαστα θα γίνουν για το μέσο Έλληνα τα παραθαλάσσια μέρη και πόσο αυτό μπορεί να αλλάξει τη σχέση μας με το βασικό χαρακτηριστικό της Ελλάδας, τη θάλασσα. Είναι μια ενδιαφέρουσα συζήτηση αυτή, η οποία ελπίζω με την ευκαιρία να φέρει στο φως συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει η Ελλάδα σε σχέση με την πρόσβαση στη θάλασσα όπως π.χ. ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν τόσες παραλίες/κόλποι χωρίς έντονη (ή και καθόλου) εκμετάλλευση όπου απλά αφήνεις το όχημά σου κάπου και βουτάς για μπάνιο. Στην υπόλοιπη Ευρώπη αυτό είναι από σπάνιο ως αδύνατο. Στη νότια Ισπανία είναι πολύ πιο αραιές οι παραλίες όπου μπορεί κάποιος να κολυμπήσει και όταν βρεις μία τέτοια συνήθως έχει τουλάχιστον ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Στη Σαρδηνία όπου ήμουν πριν 10 χρόνια, η κατάσταση ήταν ήδη τέτοια που σε κάποια μέρη έπρεπε να πληρώσω ακόμη και για να παρκάρω τη μηχανή. Δε θέλω να ξέρω πως είναι σήμερα. Και μιλάμε για ένα νησί που η Κρήτη το βλέπει και λέει "hold my beer".

Όμως η συζήτηση αυτή θα ήταν δίκαιο και δημιουργικό να περιλαμβάνει και το τι έχουμε κάνει εμείς οι ίδιοι στα παράλιά μας όλα αυτά τα χρόνια. Δυστυχώς δεν είμαστε πιο καθαροί ούτε πιο ήσυχοι από τους τουρίστες. Από κάποιους μετανάστες ίσως, αλλά μέχρι εκεί. Άρα λοιπόν το θέμα δεν είναι μόνο το τι θα γίνουμε αν ο τουρισμός πάει τόσο καλά που θα προκαλέσει αυξήσεις τέτοιες που δε θα βρίσκουμε λεφτά να πληρώνουμε τη χρήση της παραλίας αλλά και το τι σόι παραλίες έχουμε πριν καν πατήσει ο πρώτος τουρίστας. Γιατί τώρα αν κάποιος θέλει να ευχαριστηθεί το μπάνιο του όπως ο Βάσκος στο Σαν Σεμπαστιάν (μια υπέροχη πεντακάθαρη παραλιάρα που νομίζεις πως είναι άδεια αν δεν δεις πόσο κόσμο έχει) πρέπει να πάει μόλις φέξει ο ήλιος και να ταξιδέψει έτσι νοερά στην εποχή που οι παραλίες ήταν απάτητες και ως εκ τούτου υπέροχες, αν φυσικά κάνει πως δε βλέπει τα σκουπίδια της προηγούμενης μέρας.

Αν δεν πατήσει και στα δύο πόδια η κουβέντα αυτή θα οδηγηθούμε εύκολα σε αντιτουριστικές γκρίνιες, με πρώτους και καλύτερους αυτούς που θέλουν την Ελλάδα περίκλειστο χωριό, τους διαμετρικά αντίθετους δηλαδή από ανθρώπους όπως ο κ. Καλύβας. Θέλετε να φανταστείτε π.χ. πως θα είναι οι "ανοιχτές δωρεάν παραλίες για τα μπάνια του λαού" σε σχέση με τις "τουριστικές"; Κρατάτε μεγάλη σκουπιδοσακούλα καλού κακού αν τυχόν υπάρξουν τέτοιες χωρίς κανόνες και έλεγχο. Εκτός αν με κάποιο τρόπο καταφέρουμε να αναρωτηθούμε το αυτονόητο: "τι έχει ο κάθε Βάσκος που δεν έχουμε εμείς ρε γμτ και η παραλία του είναι πεντακάθαρη και ήσυχη;" Μάλλον κοινή λογική που σε εμάς δεν είναι κοινή.

Προς το τέλος ο Σ. Καλύβας αναφέρει πως μετρήσεις έχουν δείξει ότι τελικά είναι μύθος το ότι δεν εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον, άσχετα αν το πιστεύουμε ακόμη και εμείς οι ίδιοι. Κατ' αρχάς να πω πως εύχομαι και θέλω να είναι έτσι. Μετρήσεις δεν έχω κάνει προφανώς αλλά και να είχα φαντάζομαι πως δεν θα ήταν εγκυρότερες από αυτές που επικαλέστηκε ο κ. Καλύβας. Θα καταθέσω απλά την εμπειρία μου από τα ταξίδια μου (κυρίως ανά την Ευρώπη) τα οποία μετά από 13 χρόνια "καριέρας" δεν είναι και λίγα (μπορείτε να δείτε/διαβάστε εδώ):
Στις περισσότερες από τις χώρες που επισκέπτομαι, από τις πιο συχνές εντυπώσεις που μου δημιουργούνται είναι αυτή της ύπαρξης μεγαλύτερου πολιτειακού κεφαλαίου (civic capital) σε αυτές σε σχέση με τη δική μας. Ιδιαίτερα δε σε χώρες όπως π.χ. Γερμανία, Ολλανδία ή Σουηδία, η διαφορά είναι πιο έντονη. Θυμάμαι να συζητώ με ένα Θείο μου που έχει σπίτι στο Βερολίνο να μου λέει "ξέρεις πόσο μικρό ήταν το συμβόλαιο αγοράς του σπιτιού; Μία σελίδα με το ζόρι η οποία έγραφε ο τάδε αγοράζει το σπίτι τάδε από τον τάδε με το τάδε ποσό. Κι εμείς εδώ (δικηγόρος ο ίδιος) καθόμαστε και γράφουμε ο τάδε μεταβιβάζει, πωλεί, χορηγεί, δίνει, κάνει, δείχνει με ατελείωτες περιγραφές του ακινήτου μη τυχόν και κάποιος κακόπιστος εκμεταλλευτεί κάποια χαραμάδα".

Μα εκεί είναι το πρόβλημα, το πόση ενέργεια καταναλώνουμε μόνο και μόνο για να προστατευτούμε από εμάς τους ίδιους. Θυμήθηκα με την ευκαιρία πως η εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στις αρχές της (γύρω στο 2010) είχε προκαλέσει μεταξύ άλλων και συζητήσεις για την έλλειψη πολιτειακού κεφαλαίου ως ένα από τα αίτιά της. Καταφέραμε σήμερα να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα; Μακάρι. Πάντως είναι άλλο το πως ο Έλληνας εύκολα χτίζει γνωριμίες όπως (ορθά) επισημαίνει ο Σ. Καλύβας στο βίντεο και άλλο το αν πραγματικά εμπιστευόμαστε αυτές τις εύκολες γνωριμίες. Γιατί άλλοι λαοί μπορεί να είναι μεν δυσκολότεροι στο χτίσιμο γνωριμιών (π.χ. Σουηδοί) αλλά αν μπεις στον κύκλο τους σημαίνει πολλά και νομίζω περισσότερα συγκριτικά με μας. Επίσης στα ταξίδια μου παρατήρησα γενικά πως τα μέρη που οι άνθρωποι ήταν πιο χαμογελαστοί και εκφραστικοί (π.χ. Ισπανία) κάθε άλλο παρά τα ασφαλέστερα ήταν. Μεγάλη κουβέντα, γι αυτό υπάρχουν οι μετρήσεις θα πουν οι ειδικοί και σωστά θα προσθέσω εγώ, αλλά και το πόσο ειλικρινείς είναι οι άνθρωποι από τόπο σε τόπο και χώρα σε χώρα απέναντι σε τέτοια ερωτήματα, έστω και ανώνυμα, είναι ίσως και αυτό ένα θέμα.

  Είναι ευτύχημα που άνθρωποι όπως ο Στάθης Καλύβας έχουν δημόσιο λόγο. Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε και το 1ο μέρος αυτής της συνέντευξης:




No comments:

Post a Comment